Trang Chủ
Tính đến nay, cả nước có 1.181 quỹ TDND hoạt động trên 57 tỉnh, thành phố với tổng tài sản hơn 158.832 tỷ đồng. Trong đó, dư nợ cho vay hơn 115.650 tỷ đồng, tiền gửi tại Ngân hàng hợp tác xã hơn 35.605 tỷ đồng và tại tổ chức tín dụng khác là 1.327 tỷ đồng…
Theo các cơ quan chức năng, hệ thống QTDND đã khẳng định được vị thế và vai trò của mô hình kinh tế hợp tác xã kiểu mới trong lĩnh vực tiền tệ - tín dụng, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn ở Việt Nam. Đến nay, đa số các QTDND hoạt động có hiệu quả, an toàn và hỗ trợ tích cực cho các thành viên có vốn phục vụ sản xuất kinh doanh và chăm lo nâng cao đời sống, góp phần xóa đói giảm nghèo ở nông thôn.
Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, hệ thống QTDND đã bộc lộ một số yếu kém, bất cập và tiềm ẩn rủi ro cao, ảnh hưởng đến an toàn hệ thống, như: Công tác cán bộ của nhiều QTDND yếu kém, không đáp ứng yêu cầu; cơ chế kiểm soát rủi ro chưa phù hợp với tính đặc thù của các QTDND; nhiều QTDND hoạt động xa rời tôn chỉ, mục tiêu tổ chức và hoạt động của mình là tương trợ, hỗ trợ thành viên trong sản xuất và nâng cao đời sống nên chạy theo mục tiêu lợi nhuận, huy động các khoản tiền gửi lớn, cho vay các dự án yêu cầu vốn lớn dẫn đến rủi ro tín dụng cao; thậm chí làm giả, gian dối hồ sơ để vay vốn, gây ra nhiều tổn thất.
Để nâng cao chất lượng, an toàn tổ chức và hoạt động của hệ thống QTDND, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách và có những biện pháp chấn chỉnh hoạt động, tăng cường công tác thanh tra, giám sát đối với các QTDND yếu kém, tiềm ẩn rủi ro cao. Các giải pháp này đã góp phần tăng cường và nâng cao hiệu quả trong việc duy trì và đảm bảo an toàn trong toàn hệ thống QTDND.
Là tổ chức thực hiện chính sách BHTG tại Việt Nam, BHTGVN đã chủ động, tích cực triển khai các hoạt động nghiệp vụ, đặc biệt là đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra và tham gia xử lý QTDND nhằm phát hiện kịp thời những yếu kém, sai phạm để cảnh báo đối với QTDND và kiến nghị NHNN có giải pháp chấn chỉnh, xử lý, góp phần đảm bảo sự phát triển an toàn và bền vững của hệ thống QTDND.
Theo đó, hoạt động giám sát, kiểm tra đối với tổ chức tham gia BHTG (trong đó có các QTDND) đã được BHTGVN thực hiện ngay từ những ngày đầu thành lập. BHTGVN thực hiện kiểm tra theo kế hoạch đối với các tổ chức tham gia BHTG, triển khai kiểm tra một số tổ chức tham gia BHTG theo chỉ đạo của Thống đốc NHNN; giám sát từ xa đối với 100% tổ chức tham gia BHTG.
Nội dung giám sát tập trung vào việc phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động của các QTDND; việc chấp hành các quy định về BHTG cũng như việc tuân thủ quy định về đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng; qua đó cảnh báo rủi ro và các sai phạm, yếu kém mà QTDND cần khắc phục, kiến nghị NHNN xử lý kịp thời nhằm đảm bảo an toàn, lành mạnh hoạt động của toàn hệ thống.
Kiểm tra tại chỗ chú trọng xem xét việc chấp hành các quy định pháp luật về BHTG, kiểm tra chuyên sâu về tiền gửi được bảo hiểm, việc hạch toán, quản lý tài khoản tiền gửi nhằm kịp thời phát hiện các sai phạm của QTDND trong việc huy động tiền gửi của khách hàng, từ đó đề xuất biện pháp xử lý, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền cũng như phòng ngừa các hiện tượng gian lận, trục lợi BHTG.
BHTGVN đã thực hiện tốt công tác quản lý thu phí bảo hiểm tiền gửi, đầu tư nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi đảm bảo an toàn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực tài chính của BHTGVN. Với nguồn lực tài chính tăng trưởng khá được tích lũy qua từng năm, BHTGVN luôn sẵn sàng chi trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền khi cần thiết và tham gia có hiệu quả vào quá trình tái cơ cấu hệ thống các TCTD.
Đặc biệt, thời gian gần đây, khi số lượng QTDND có vấn đề (QTDND yếu kém, tiềm ẩn rủi ro cao) gia tăng, nhiều QTDND có những sai phạm nghiêm trọng được NHNN đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt, BHTGVN đã chủ động đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, giám sát chuyên sâu để theo dõi diễn biến tình hình của các QTDND này, nắm vững thực trạng và biến động của các loại tiền gửi, đặc biệt là tiền gửi thuộc đối tượng bảo hiểm, từ đó chủ động có giải pháp hoặc báo cáo, kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền biện pháp xử lý.
Thực tế khẳng định công tác giám sát, kiểm tra thời gian qua đã giúp BHTGVN phát hiện nhiều trường hợp sai phạm trong quản trị điều hành, kiểm soát nội bộ, huy động vốn, cho vay, hạch toán, thu chi tiền mặt, việc quản lý giấy tờ, hồ sơ, sổ sách… và các sai phạm về tính, nộp phí BHTG. Đối với mỗi sai phạm, BHTGVN đều xác định rõ nguyên nhân để kiến nghị biện pháp xử lý, chấn chỉnh; qua đó, nghiên cứu để có những đề xuất về cơ chế, chính sách phù hợp đối với hệ thống QTDND, nhằm tạo điều kiện cho QTDND phát triển an toàn, bền vững. Điển hình như đề xuất về cơ chế hỗ trợ vốn đối với các QTDND gặp khó khăn về khả năng thanh khoản; về việc bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện các cơ chế chính sách nhằm tạo hành lang pháp lý an toàn trong hoạt động của hệ thống QTDND (như sửa đổi quy định về mức vốn pháp định; ban hành quy chế quản lý, theo dõi nhập - xuất ấn chỉ trắng có giá, quy trình thủ tục thu, chi tiền mặt, huy động tiền gửi tiết kiệm thống nhất tại QTDND…).
Đối với các QTDND yếu kém, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, BHTGVN đã tích cực phối hợp với NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố tham gia quá trình theo dõi, kiểm tra, xử lý đối với các QTDND này, đặc biệt là những quỹ có nguy cơ bị đổ vỡ có thể phát sinh nghĩa vụ chi trả BHTG. Cụ thể, BHTGVN đã cử cán bộ tham gia quá trình kiểm soát đặc biệt theo yêu cầu của NHNN; tham gia cùng NHNN chi nhánh xây dựng và triển khai kế hoạch, phương án củng cố, chấn chỉnh QTDND bị kiểm soát đực biệt nhằm khôi phục hoạt động của QTDND trở lại bình thường, hạn chế tác động xấu đến hoạt động của các QTDND khác trên địa bàn, không gây xáo trộn, mất ổn định an ninh, chính trị xã hội tại địa phương. Đối với các QTDND phải xử lý pháp nhân, BHTGVN tích cực tham gia cùng NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố xây dựng phương án trình NHNN theo yêu cầu; chủ động rà soát hồ sơ tiền gửi để lập danh sách người gửi tiền được bảo hiểm và số tiền dự kiến chi trả BHTG làm cơ sở để xây dựng phương án chi trả BHTG cho người gửi tiền; xây dựng phương án tuyên truyền tại từng QTDND; chuẩn bị đầy đủ về mọi phương diện để sẵn sàng thực hiện tốt nghĩa vụ chi trả BHTG theo quy định của pháp luật và chỉ đạo, hướng dẫn của NHNN.
Ngoài ra, nhằm chỉ đạo, giám sát, kiểm tra và xử lý một cách thường xuyên, toàn diện và chủ động ứng phó kịp thời khi có vấn đề xảy ra tại các QTDND có vấn đề, năm 2015 BHTGVN đã thành lập Ban chỉ đạo tại Trụ sở chính và Tổ chỉ đạo tại các Chi nhánh BHTGVN. Theo đó, Ban chỉ đạo đã nghiên cứu, ban hành nhiều văn bản hướng dẫn về công tác giám sát, kiểm tra chuyên sâu, tham gia kiểm soát đặc biệt cũng như có các chỉ đạo sát thực để giải quyết các khó khăn, vướng mắc, các vấn đề phát sinh trong quá trình cán bộ BHTGVN tham gia kiểm soát đặc biệt, tham gia củng cố, chấn chỉnh và xử lý tại các QTDND.
Bên cạnh các nghiệp vụ nói trên, hoạt động tuyên truyền chính sách BHTG cũng được BHTGVN chú trọng nhằm giúp người gửi tiền nắm rõ quyền lợi của mình, yên tâm gửi tiền nhàn rỗi để tái đầu tư phát triển kinh tế, góp phần tăng khả năng huy động vốn để đáp ứng nhu cầu vay vốn hợp lý của thành viên tại các QTDND. Do người gửi tiền tại các QTDND thường ít có điều kiện để nắm bắt thông tin về tài chính - ngân hàng - BHTG, vì vậy, BHTGVN thường xuyên nghiên cứu để đổi mới, thực hiện đa dạng hình thức tuyên truyền tới người gửi tiền tại các QTDND. Ngoài ra, BHTGVN cũng nghiên cứu, xây dựng các kịch bản tuyên truyền hiệu quả để áp dụng phù hợp với từng thời điểm, giúp củng cố và tăng cường niềm tin của người gửi tiền.
Trong thời gian tới, BHTGVN sẽ tiếp tục nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động; tích cực tham gia và phối hợp với NHNN trong quá trình cơ cấu lại, xử lý các TCTD yếu kém. Nhiệm vụ phía trước còn rất nặng nề, song BHTGVN quyết tâm giữ vững vai trò là điểm tựa, là người đồng hành đáng tin cậy của các tổ chức tín dụng, trong đó có hệ thống QTDND với mục tiêu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.
Để tạo điều kiện cho hệ thống QTDND đi đúng định hướng và phát triển vững chắc, an toàn, hiệu quả, các chuyên gia cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, cơ chế, chính sách đối với QTDND. Về phía các QTDND, cần hoàn thiện các quy định nội bộ về quản trị, kiểm soát, điều hành, hoạt động tín dụng, kế toán, ngân quỹ, kiểm soát, kiểm toán nội bộ và đánh giá các rủi ro có thể xảy ra trong từng quy trình nghiệp vụ để có biện pháp phòng ngừa, xử lý kịp thời khi có vi phạm.
.png)
